Het grootst levend organisme ter wereld….
Honingzwam
Armillaria mellea en Armillaria ostoyae
Er liggen enorme bomen op de grond. De herfststormen hebben weer hun slachtoffers geëist. Dikke beuken liggen over de bospaden. Gebroken takken liggen als reusachtige armen op de paden. Bij nadere inspectie van het gevallen hout zie je vaak dat de boom hol van binnen is of dat het hout op sommige plekken sponzig of nat is.
Bij sommige van deze gevallen reuzen zie je zelfs de groeidraden van paddenstoelen. Het zijn vaak parasitaire paddenstoelen die jaren het hout hebben opgegeten van de boom. Met hun myceliumdraden ( zwamvlok ) vreten ze zich een weg door het hout. In de loop van tientallen jaren consumeert de zwam met zijn groeidraden een groot gedeelte van het binnenwerk van de boom op. Het gevolg is dat de boom verzwakt op bepaalde plekken. Op een gegeven moment is een herfstige rukwind voldoende om de boom te vellen. De dood ten gevolge..
Ernstig, schadelijk zullen velen denken maar ook noodzakelijk. Alles in het leven kent een einde en zo ook het leven van een beuk. De meeste beuken groeien de eerste 100 jaar, leven nog eens 100 jaar en sterven dan nog eens 100 jaar. Gemiddeld wordt de beuk niet ouder dan 300 jaar in Nederland.
Paddenstoelen als de honingzwam zijn nodig om de beuk weer om te zetten naar stoffen die weer opgenomen kunnen worden door het bos. Daarbij veroorzaken paddenstoelen met het opeten van het hout zachte plekken in de stam. De specht maakt een gat en vervolgens een nest in de boom, de marter pikt het hol van de specht, vleermuizen maken gebruik van de hakkunsten etc… Paddenstoelen zorgen er dus voor dat er een grote biodiversiteit in het bos ontstaat. Meer levensruimte voor andere organismen.
| Kenmerken |
– Plaatjeszwam uit de familie van Physalacriaceae
– Groeit in grote bundels uit hout
– Hoed licht geschubd tot geschubd
– Plaatjes staan dicht opeen en zijn eerst witgelig, later vleeskleurig
– De steel is vlezig
– De steel heeft een vlezige ring
– De zwam heeft een bruine tot honingachtige kleur
– Het vlees ruikt aangenaam naar paddenstoel
– De hoed kan tot 10 centimeter groot worden
Waar te vinden
Algemeen in bossen en parken, overal waar hout aanwezig is. Groeit uit bomen en ook uit de ondergrondse wortels van bomen daardoor lijkt het dat hij ook op gras groeit (dat zijn dus de wortels). Overal op het Noordelijk Halfrond.
Seizoen
Te vinden van september tot en met november.
Gebruik
Gebruik alleen de hoeden, de stelen zijn taai. Verwerk ze in quiche, sauzen en soepen. Je kunt ze ook goed bakken en tot poeder verwerken, nadat ze gerookt en gedroogd zijn.
Te verwarren met
verwisseling kan optreden met de gewone zwavelkop. Let vooral op de lamellen bij het determineren: deze zijn bij de gewone zwavelkop groenig. Bij de eetbare dennenzwavelkop wit ( ook eetbaar )
Bijzonderheden
Het grootste levende organisme van de wereld! Een zwamvlok van deze soort kan enkele vierkante kilometers beslaan. De grootste zwamvlok van de wereld ligt in de USA. ( bron Wikipedia )
” In april 2000 werd in het Malheur National Forest in de Amerikaanse staat Oregon een sombere honingzwam ontdekt van naar schatting 2400 jaar oud met een ondergronds mycelium omvang van 5,6 km². Daarmee is deze schimmel het grootste organisme ter wereld. Ook in Zwitserland in het Nationaal Park in de streek Engadin komt deze schimmel met een grote omvang voor. Hier is de schimmel ongeveer duizend jaar oud en ongeveer 800 meter lang en 500 meter breed.”
Door middel van dna metingen zijn ze er achter gekomen dat het een en dezelfde zwam ging. Schattingen geven aan dat de het gewicht aan paddenstoelen het gewicht van enkele blauwe vinvissen overtreft!
De honingzwam is een parasitaire paddenstoel die met zijn zwarte mycelium letterlijk door de bosbodem kruipt opzoek naar slachtoffers. Hij vreet zich een weg door het bos. In 1903 deed de zwam dit in de Spaanse sinaasappelplantages. De oogst viel daardoor zo tegen dat de prijs van de sinaasappels enorm duur werd. ( bron wikipedia )
Gerechten met Honingzwammen
Soepje van aardappel, waterkers, spinazie en gebakken honingzwammen
Ingrediënten:
- 200 gr aardappel
- 0,5 l water of bouillon naar keuze
- 100 g waterkers
- 100 g spinazie
- 150 g weidechampignons
- 100 gram honingzwammen
- scheutje room (eventueel)
- zout naar smaak Werkwijze:
- Zet de geschilde in stukken gesneden aardappel op met het water (of bouillon) met wat zout.
- Laat deze koken tot beetgaar. Dan voeg je de waterkers en spinazie toe; laat dit even meegaren.
- Maal fijn met een staafmixer; eventueel kun je een scheut room toevoegen. Voeg peper en zout toe naar smaak.
- Bak de honingzwammen in boter voor 10 minuten en voeg ze bij de soep toeDit soepje kun je afmaken met wat gebakken wilde champignons, waterkers en stukjes gegaarde aardappel.
Honingzwammen in honing
Ingrediënten:
- 1 el olijfolie
- 300 gram honingzwammen zonder steel
- 1 takje rozemarijn (gehakt)
- 1 teentje knoflook (fijngehakt)
- 1 el honing
- 1 el balsamicoazijn
- zout & peper naar smaak Werkwijze:
- Verwarm oven tot 180 graden
- Doe in een pan met zware bodem de olie, knoflook, honing, balsamicoazijn, peper en zout en de paddenstoelen.
- Meng alles goed en plaats in de oven
- Roer om de 6 minuten om
- 30-40 minuten laten bakken en serveren met wat takjes rozemarijn.
Honingzwammen en kikkererwten stoof
- Ingrediënten:
- 300 gram honingzwammen
- 1 kleine ui in dunne plakjes gesneden
- 4 teentjes knoflook fijn gesneden
- 2 rode pepers, zaadjes verwijderd
- Kleine handvol verse koriander, inclusief steeltjes
- ½ tl gemalen komijn
- 1 theelepel garam masala
- 1 eetlepel bakolie
- 400 g blik kikkererwten, uitgelekt (240g wanneer uitgelekt)
- 400 ml blikje kokosmelk
- zwarte peper en zout naar smaak
- 2 el donkere sojasausWerkwijze:
- Maak eerst de currypasta door de uien, knoflook en pepers in de keukenmachine te malen. Pulse een paar keer
- Voeg dan de koriander, komijn en garam masala. Pulse tot een pasta
- Verhit de olie in een grote pan en voeg de honingzwammen en de currypasta toe
- Bak op een laag vuur gedurende 10 minuten, onder regelmatig roeren, tot de paddenstoelen bijna gaar
- Voeg de overige ingrediënten toe en verhoog het vuur
- Laat nog 5-10 minuten koken tot de saus heet is
- Serveer met witte rijst
